Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi, 9. yüzyılın başlarına tarihlenen Orta Çağ İslam dünyasının önde gelen bilginlerinden biridir. Onun hayatı, eserleri ve matematiksel katkıları, özellikle cebir konusundaki çalışmaları, matematik tarihinde önemli bir yere sahiptir.
Hayatı: Muhammad al-Khwarizmi’nin tam doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemekle birlikte, genellikle 780 ile 850 yılları arasında yaşadığı düşünülmektedir. Khwarizm (günümüzde Özbekistan’ın sınırları içinde kalan bir bölge) kökenlidir ve müslüman alim olarak Abbâsî Halifeliği’nin hizmetine girmiştir.
Eserleri:
- “Al-Kitab al-Mukhtasar fi Hisab al-Jabr wal-Muqabala” (Cebir ve İkili Denklemlerin Hesabı Üzerine Kısa Bir Kitap): Bu eser, cebirin temel prensiplerini açıklar ve bugünkü “cebir” teriminin kökenini oluşturur. Kitap, cebirsel ifadelerin manipülasyonu, denklemlerin çözümü ve cebirsel problemlerin çözülmesiyle ilgili birçok konuyu içerir.
- “Al-Kitab al-Mukhtasar fi Hisab al-Jabr wal-Muqabala” (Cebir ve İkili Denklemlerin Hesabı Üzerine Kısa Bir Kitap): Bu eser, sayıların Hindibağımsız olarak geliştirilmiş bir sisteme dayalı olarak ifade edilmesi ve hesaplamalarda kullanılması üzerinedir.
- “Al-Kitab al-Mukhtasar fi Hisab al-Jabr wal-Muqabala” (Cebir ve İkili Denklemlerin Hesabı Üzerine Kısa Bir Kitap): Bu eser, astronomik tabloların oluşturulmasına yönelik olarak geliştirilmiş bir metindir.
Bu eserler, hem cebirin temelini atan hem de Hindibağımsız sayı sistemini tanıtan önemli matematiksel kaynaklardır.
Kronolojisi:
Khwarizmi’nin eserleri genellikle 9. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmektedir. Ancak, bu tarihler üzerine tam bir kronoloji belirlemek zordur, çünkü bu dönemdeki yazılı kaynaklar zamanla kaybolmuş veya eksik kalmıştır. Ancak, onun eserleri Orta Çağ İslam matematiğinin temel taşları olarak kabul edilmektedir.
